Nét truyền thống - Nhà thùng nước mắm ở Phú Quốc
Phú Quốc không chỉ có nắng vàng, biển xanh, cát trắng cùng nhiều cảnh quan thiên nhiên, mà còn có nguồn hải sản phong phú từ biển cả. Bạn sẽ có cơ hội tới thăm Nhà thùng nước mắm Phú Quốc, nơi sản xuất nước mắm nổi tiếng.
Nước mắm Phú Quốc là tên gọi chung cho các loại nước mắm được sản xuất tại Phú Quốc, Việt Nam. Một trong các loại nước mắm không những nổi tiếng ở Việt Nam mà còn được biết ở nhiều nước trên khắp thế giới.
I. THAM QUAN CƠ SỞ SẢN XUẤT NƯỚC MẮM PHÚ QUỐC
Khi du lịch Phú Quốc, du khách sẽ cực kỳ thích thú khi vừa được nhìn ngắm những thùng mắm khổng lồ được ủ từ vài tháng đến nhưng thùng đã ủ cả năm trời, vừa được nếm thử mắm ngay tại chỗ để cảm nhận sự tinh túy kết tinh trong từng giọt mắm – sản phẩm từ việc lao động cần cù và tài nguyên của biển đảo.
Có bốn nhà thùng nước mắm cho phép bạn tham quan cơ sở của họ. Ba nhà thùng ở thị trấn Dương Đông và một ở gần thị trấn An Thới. Dưới đây là danh sách các nhà thùng nước mắm Phú Quốc mà bạn có thể tham quan:
- Nhà thùng nước mắm Khải Hoàn / Địa chỉ: Đường Hùng Vương, thị trấn Dương Đông.
- Nhà thùng nước mắm Hưng Thịnh / Địa chỉ: Khu phố 3, thị trấn Dương Đông
- Nhà thùng nước mắm Nam Hương / Địa chỉ: Gần Bãi Sao, thị trấn An Thới (ra khỏi trục đường chính và gần chỗ nhà tù Phú Quốc).
- Nhà thùng nước mắm Red Boat / Địa chỉ: thị trấn Dương Đông
II. NƯỚC MẮM PHÚ QUỐC – MÓN QUÀ VÔ GIÁ TỪ BIỂN CẢ
2.1 Lịch Sử Phát Triển Nước Mắm Phú Quốc
Vùng biển xung quanh đảo Phú Quốc có nhiều rong biển và phù du làm thức ăn cho các loài cá cơm, cho nên có nguồn lợi cá cơm rất lớn. Việc sử dụng nguồn lợi này để làm nước mắm ở Phú Quốc đã có lịch sử trên 200 năm.
Cuối thế kỷ 19, người dân trên đảo Phú Quốc đã bán nước mắm sang Campuchia, Thái Lan. Tuy nhiên, nước mắm Phú Quốc chỉ nổi tiếng từ những năm 1950, đạt cực thịnh vào những năm 1965-1975. Trong thời kỳ bao cấp ở giai đoạn 1975-1986, ngành sản xuất này mất dần thị phần, nhiều nhà thùng đóng cửa, chuyển nghề. Tuy nhiên, kể từ khi nền kinh tế dần chuyển sang cơ chế thị trường, nghề làm nước mắm ở Phú Quốc dần dần hồi phục.
Trước năm 1945, ở Phú Quốc đã có gần 100 nhà thùng làm nước mắm, chủ yếu tập trung ở Dương Ðông và Cửa Cạn. Trong thời gian chiến tranh, các nhà thùng ở Cửa Cạn bị tàn phá, nên các nhà thùng dần chuyển qua Dương Ðông và An Thới như hiện nay.
2.2 Nguyên Liệu Làm Nước Mắm Phú Quốc
Bất cứ loại cá nào cũng có thể sử dụng để làm nước mắm, nhưng người sản xuất nước mắm Phú Quốc chỉ sử dụng cá cơm làm nguyên liệu. Cá cơm có khoảng chục loại, nhưng chỉ có Sọc Tiêu, Cơm Ðỏ và Cơm Than là cho chất lượng nước mắm cao nhất.
Cá cơm Phú Quốc
2.3 Thùng Gỗ Đựng Nước Mắm
Nước mắm Phú Quốc được ngâm ủ trong những thùng gỗ lớn bằng gỗ bời lời có tại rừng Phú Quốc, hoặc thay thế bằng vên vên hoặc chai do bời lời khó tìm. Kích thước thùng từ 1,5-3m đường kính, cao từ 2-4m, ủ được từ 7-13 tấn cá. Mỗi thùng được niềng bằng 8 sợi đai, mỗi sợi bện bằng 120 sợi song mây lấy từ núi Ông Tám và Bắc Đảo. Mỗi thùng có thể dùng tới 60 năm nếu được sử dụng thường xuyên.
2.4 Cách Chế Biến Nước Mắm Phú Quốc
Cá cơm ở Phú Quốc là được trộn tươi trên tàu. Mùa đánh bắt chủ yếu trong năm là từ tháng 7 đến tháng 12. Khi lưới cá vừa được kéo cặp mạn, cá sẽ được vớt bằng vợt, loại bỏ tạp chất và súc rửa bằng nước biển, sau đó trộn đảo ngay với muối với tỷ lệ 3 cá 1 muối rồi đưa xuống hầm tàu. Cách trộn cá tươi như vậy giữ cho thịt cá không bị phân huỷ, nước mắm có hàm lượng đạm cao nhất, không có mùi hôi.
Cá cơm đã được ướp muối gọi là chượp. Khi tàu cá cập bến, chượp được đưa vào thùng gỗ để ủ theo phương pháp gài nén (đặt vỉ và xếp đá trên mặt đã rải một lớp muối). Quy trình ủ chượp tiêu chuẩn ở Phú Quốc là 12 tháng, cá biệt tới 15 tháng. Sau thời gian này, nước mắm mới được rút: ban đầu là nước mắm cốt có độ đạm trên 30, tiếp đến là nước mắm long có độ đạm trên 20. Sau khi đã kéo rút kiệt đạm trong chượp, các loại nước mắm mới được đấu trộn lại để có độ đạm theo tiêu chuẩn.
Cá cơm được ủ trong thùng gỗ
2.5 Khác Biệt Của Nước Mắm Phú Quốc
Sự khác biệt chính yếu của nước mắm Phú Quốc là màu cánh gián đặc trưng, hoàn toàn tự nhiên chứ không bằng cách pha màu như những nơi khác. Màu cánh gián này có được nhờ cách ướp tươi còn máu trong thân cá và thời gian ủ trong thùng gỗ tới 12 tháng.
1.6 Địa Chỉ Nhà Thùng Nước Mắm Phú Quốc
Hiện nay trên đảo Phú Quốc có gần 100 cơ sở sản xuất nước mắm, lớn nhất là Nhà thùng nước mắm Phụng Hưng (An Thới) và Nhà thùng nước mắm Khải Hoàn (Dương Đông). Nhà thùng nước mắm Red Boat thuộc tầm trung, xét theo quy mô ở huyện đảo. Tuy nhiên Red Boat hiện là thương hiệu hiếm hoi xuất khẩu sang Mỹ, chỉ có nước mắm Red Boat mới có mặt trên quầy kệ của các siêu thị Mỹ, phục vụ đối tượng không chỉ Việt kiều, cư dân gốc Á và thương hiệu này đang muốn hiện diện hơn trong thực đơn ẩm thực phương Tây.
Khi bạn đến đây tham quan bạn sẽ được nếm thử nước mắm thơm ngon của Phú Quốc và có thể mua về làm quà cho gia đình bạn bè. Đặt biệt khi du khách đến các hãng nước mắm còn có dịch vụ vận chuyển giao hàng tại nhà rất tiện lợi cho du khách. Xin lưu ý rằng bạn không thể mang nước mắm rời khỏi Phú Quốc bằng đường hàng không (trừ Vietnam Airline cho phép mang với số lượng nhỏ làm quà).
Nước mắm Phú Quốc giá bao nhiêu? Nước mắm Phú Quốc loại nào ngon? Giá thành của nước mắm Phú Quốc rất phải chăng: chỉ từ 100k/ lít (tùy thuộc vào độ đạm sẽ quyết định giá thành và chất lượng nước mắm).
➤ Xem thêm: Tổng hợp 63 địa điểm tham quan du lịch hấp dẫn nhất Phú Quốc